Canitrailen is als sport vanwege de rechte bewegingen vooruit en het endurance tempo de minst blessuregevoelige sport van alle andere hondensporten. Maar dat betekent niet dat er geen gevaren om de hoek liggen. Omdat de sport nog zo jong is, is er nog niet veel bekend over de juiste manier van trainen. Toch kun je al veel leren van ander diersporten op belangrijke thema’s zoals belastbaarheid, coördinatie en uithoudingvermogen.
Een van de belangrijkste bouwstenen aan een leven lang gezond samen canitrailen is weten wanneer je begint met het opbouwen en uitbouwen van de belastbaarheid van je hond. Bij de Natte Neuzen Trails hanteren we een absolute ondergrens van 18 maanden voordat een hond mag instappen op de kortste afstanden. Natuurlijk zijn kleine honden al eerder uitgegroeid als grote honden, maar na veel overleg met ostheopaten, sportfysiotherapeuten, dierenartsen en het lezen van diverse literatuur hebben we besloten om een ondergrens te stellen voor alle maten en gewichten.
Volgroeid skelet
Het skelet is opgebouwd uit ongeveer 200 botten. Om duidelijker te maken hoe bot groeit en ontwikkelt, gaan we even kijken naar één van de lange beenderen van de hond: het dijbeen. Het dijbeen wordt ingedeeld in de categorie ‘lange beenderen’ en bestaat bij een pup uiteen middenstuk of schaft (=diafysis) en twee eindstukken, de epifysis proximalis en de epifysis distalis. Het middenstuk van het bot wordt gescheiden van de twee eindstukken door de groeischijven. Groei van bot vindt dus plaats aan beide zijden van de groeischijven.
De groei van het skelet is compleet als de groeischijven zijn vergroeid. Het skelet voltooid zijn vergroeiing in een vaste volgorde en op een redelijk vaste leeftijd.
- Vanaf de leeftijd van 3-8 maanden begint het sluiten van de groeischijven met het volgroeien van de hak
- en op de leeftijd van 12-24 maanden sluiten de groeischijven van de bekkenkam.
Het skelet is pas volledig belastbaar als alle groeischijven zich hebben gesloten en het skelet dus helemaal is uitgegroeid.
Foto: Op de voorgrond een dijbeen van een jonge hond, waarbij duidelijk te zien is dat de groeischijf nog niet gesloten is. Op de achtergrond het dijbeen van een volwassen hond.
Foto: een röntgenfoto van een 2 weken oude pup.Het lijkt een losse boel daarbinnen maar tussen de verschillende botjes zitten groeischijven, die zijn nog zacht, moeten zich nog ontwikkelen, maar kunnen wel beschadigen bij overbelasting of trauma.
Uitzwaren van het skelet en spierstelsel
Je hond heeft z’n daadwerkelijke schofthoogte bereikt en dus denken we dat het lichaam dan ‘af’ is, maar dat is niet het geval. Op dit moment zal je hond nog gaan uitzwaren. Dit uitzwaren houdt in dat je hond nog in de breedte gaat groeien. Dit in de breedte groeien gebeurt door het laatste stuk groei in het skelet en de verdere ontwikkeling van het spierstelsel.
Gemiddeld kun je stellen dat de groeifase voorbij is volgens onderstaand schema:
☞ Bij kleine rassen (tot 10 kg)
10 – 12 maanden
☞ Bij middelgrote rassen (11 – 25 kg) – <50 cm 12 – 15 maanden.
☞ Bij grote rassen ( vanaf 25kg ) > 50 cm
15 – 24 maanden
Op welke leeftijd je hond werkelijk is uitgegroeid verschilt niet alleen per ras, maar verschilt ook per individu. Het kan dus zo zijn dat de ene pup uit een bepaald nest veel eerder klaar is met groeien (vroeg rijp) en dat de andere pup uit hetzelfde nest een half jaar langer nodig heeft om op dit punt te komen (laat rijp). De kalenderleeftijd van je hond hoeft dus niet overeen te komen met de fysieke leeftijd. Met een laat rijpe pup kun je het uitbreiden van de belasting zoals het beginnen met sporten en uitbreiden van de afstand, dus ook beter wat uitstellen.
Mag ik dan helemaal niets doen?
Nee hoor. Door gedoseerd te trainen/ bewegen stimuleer je het weefsel voor een gezonde botgroei. Maar de nadruk ligt dus op “met MATE” en trainen in ontspanning en vanuit plezier. Er zijn zat leuke trainingen te bedenken waarin jullie voorbereidend aan het werk gaan door bijvoorbeeld allerlei balans en coördinatie oefeningen te doen, met diverse commando’s gaan stoeien of korte stukjes samen rennen (interval) los of met tuig. Bewegen heeft aantoonbare voordelen! Maar doe vaker kortere trainingen in plaats van 1 lange training.
YES, nu kunnen we beginnen.
Je hond is uitgegroeid en uitgezwaard; nu is het tijd om de pezen en ligamenten van je hond te gaan belasten. Met andere woorden….pas als je hond dus in de basis, in zijn fundament, een stevig uitgegroeid skelet heeft, ga je werken aan zijn belastbaarheid. Je bouwt dus het aantal kilometers niet op voordat het fundament stevig genoeg is. Bouw in deze fase structureel het aantal kilometers dat jullie achter elkaar hardlopen langzaam op. Je kunt daarbij de regel hanteren 3 weken opbouwen en 1 week rust. Let goed op de signalen van je hond en leer hem in deze fase goed kennen, zodat je bijtijds hem laat bijkomen/ drinken, etc. . Neem voldoende water en lekkere voertjes mee om je hond tussentijds te leren drinken uit een waterzak of opvouwbare beker en hem te belonen omdat hij zo goed luistert. Werk aan jullie onderlinge band en wees geduldig.
Belastbaarheid van pezen
Door in deze fase de kilometers rustig op te bouwen werk je aan het versterken van de pezen; een must voor alle lange afstand canitrailers. Pezen zijn stugge weefsels met weinig doorbloeding. Ze zijn de verbinding tussen de botstructuren en de spieren en zorgen zo voor beweging. Te plotselinge hoge belasting kan schade aan de pezen geven. Ook de ondergrond waarop getraind wordt is belangrijk. Berucht is zwaar (duin)zand en steile afdalingen. Train in het begin dus niet meteen door mul zand en voeg nog geen zware heuveltraingen toe.
Een gezond bewegingsapparaat
Bouwen aan een gezond bewegingsapparaat is belangrijk. Hart, longen en spieren passen zich al snel aan, waardoor het lijkt dat je hond het uithoudingsvermogen al heeft om het aantal kilometers verder uit te kunnen bouwen. Maar pezen en ligamenten hebben meer tijd nodig om getraind te raken. Pezen kun je makkelijk overbelasten door in een te vroeg stadium te snel al teveel te willen.
Je bouwt dus rustig op niet vanwege de conditie, maar vanwege de belasting op pezen en ligamenten. Het zou jammer zijn als jullie maanden uit de running zijn of helemaal moeten stoppen vanwege een peesblessure.
Zorg voor voldoende rust na een inspanning zodat de spieren op microniveau kunnen herstellen. Pas de rust aan aan het niveau van de belasting voor een optimaal trainingsresultaat. Ga je weer trainen terwijl je hond nog herstellende is, dan verminder je daarmee de prestaties en neemt de kans op blessures toe.
Maar mijn hond wil het zo graag.
Je hond wil het allemaal zo graag. Toch moet je hem of haar beheersen. Ga op een verstandige, doordachte manier met het bewegen van je jonge hond om. De kans op blessures of onherstelbaar letsel wordt daarmee zo klein mogelijk gehouden. Ook al heb je het idee dat de hond het wel aan kan. Een jonge hond laat je niet weten wanneer hij zijn grens bereikt heeft, je ziet het pas aan de hond dat hij moe is wanneer hij ruim over zijn grens is heengegaan. Overbelasting heeft dan al plaatsgevonden. Als baas dien je je hond in bescherming te nemen en hem op tijd te laten stoppen.
Maar al te vaak wordt gedacht dat de hond dat wel uit zichzelf zal doen als hij moe is. Niets is minder waar!
Wil je meer lezen over de hond als atleet, dan is het boek ” Een hondenleven lang fysiek en mentaal in balans 4-De hond als atleet” van Martine Burgers en Sam Turner een aanrader.
Advies: Neem het advies van Dog Watcher Jelien Lammers ter harte en begin met het belasten van je grote hond gemiddeld vanaf 18 maanden en bouw tot 24 maanden uit naar een 5km aaneengesloten trailen over technisch terrein. Heb je een kleine hond dan kun je vanaf gemiddeld 12 maanden beginnen met opbouwen. We weten het….jullie willen zo graag beginnen, maar weet je te beheersen en wacht af met het echt belasten van je hond totdat zijn skelet/ fundament daar sterk genoeg voor is. Bouw vervolgens rustig op voor een stevige hond op een stevig fundament voor een hondenleven lang plezier bij het canitrailen:)
