Honden doen vaak mee aan op prestaties gebaseerde competitieve en recreatieve activiteiten, variërend van flyball tot sledehondensport tot behendigheid, en voeding wordt steeds vaker gebruikt om het potentieel en uithoudingsvermogen van een dier te maximaliseren. Elke hondenactiviteit heeft unieke vereisten voor prestaties, die de calorische behoeften en het metabolisme van individuele dieren beïnvloeden.
c

Honden zijn geen mensen
Aanpassing van de voeding kan de sportieve prestatie van je hond  beïnvloeden. Een groeiend aantal bewijzen suggereert best practices voor dieetaanpassing bij deze honden, maar wees hierin wel realistisch. Laat je niet verleiden door allerlei advertenties. Weet wat je sporthond nodig heeft en dat is in ieder geval niet hetzelfde als wat wij sportende mensen nodig hebben.
c
c
HEEFT ELKE HONDEN-“ATLEET” MEER CALORIEËN NODIG?
Calorieën leveren de brandstof voor werk. De normale activiteit van de meeste huisdieren vereist:1

(90–110) × (ideaal lichaamsgewicht in kg)0.75 = kcal Q 24 H

Extra activiteit vereist meer calorieverbruik. Dierenartsen hebben de rustenergiebehoefte vaak vermenigvuldigd met een factor om rekening te houden met het activiteitsniveau van een hond.2  De toename van het energieverbruik door werkhonden is echter direct gerelateerd aan de afstand die tijdens dat werk wordt afgelegd.
c

Calorieën op basis van afstand
Studies suggereren dat rennende honden ongeveer 1,1 kcal/kg per afgelegde km nodig hebben.1

• Honden met langere ledematen hebben minder energie nodig om te draven dan honden met korte benen (0,6 versus 1,3 kcal/kg per km).3
• Honden die korte afstanden afleggen, hebben daarom minder calorieën nodig dan vergelijkbare honden die grotere afstanden afleggen. Sprintende windhonden hebben bijvoorbeeld slechts ongeveer 10% meer calorieën nodig op de racedag in vergelijking met actieve honden die niet racen.
• Husky’s die sleden trekken in koud weer over langere afstanden, hebben tot 8x de normale energiebehoefte nodig.1
  c

Calorieën op basis van de duur van de oefening
Veel hondensporten vereisen een consistente hoeveelheid oefening van deelnemers.

• Korte uitbarstingen van explosieve activiteit, die veel voorkomen bij sporten als flyball of behendigheid, vereisen slechts kleine toenames in calorieën.
• Omgekeerd vereisen duursporten, zoals veldwedstrijden, jagen en karren trekken, meer energie, gezien de grotere afstand die honden moeten afleggen.

Dergelijke informatie kan worden gebruikt om hondensporten te classificeren op basis van de verwachte energiebehoeften (tabel 1).4

Naast de afstand en de duur van de oefening, moeten ook andere factoren in overweging worden genomen, zoals thermische belasting, terrein of helling en de omgevingstemperatuur.
c

c
CALORIEËN OMZETTEN IN ARBEID

De rol van spieren
Spieren stellen honden in staat om activiteiten uit te voeren, en spiervezels worden over het algemeen geclassificeerd als type I (slow twitch) of type II (fast twitch).

Type I-vezels bevatten lagere hoeveelheden myosine-adenosinetrifosfatase vergeleken met type II-vezels; dit verschil is verantwoordelijk voor de langzamere contractie die wordt waargenomen in type I-vezels.1

Type II-vezels worden onderverdeeld in:

Type IIa-vezels, die vet of glucose aeroob metaboliseren en veel beter bestand zijn tegen vermoeidheid dan type IIb-vezels

Type IIb-vezels, die meer afhankelijk zijn van anaerobe glycolyse en daarom sneller vermoeid raken; deze vezels staan ​​echter explosieve, maar slecht aanhoudende, uitbarstingen van activiteit toe.

Terwijl bekend is dat katten relatief gelijke concentraties van type I, IIa en IIb vezels hebben, bezitten honden vezeltypen die een aanzienlijke aerobe en anaerobe capaciteit vertonen, wat ertoe heeft geleid dat sommige auteurs zich afvroegen of IIb vezels überhaupt bestaan ​​in deze soort.1,5 Deze soortspecifieke spierverschillen zijn consistent met evolutionaire jachtstrategieën. Honden zijn gebouwd voor duurjacht; katten voor stalking en korte achtervolgingen.6
c

Brandstofbronnen voor spieren
De duur van spieractiviteit bepaalt de primaire brandstofbron die wordt gebruikt voor contractie.

• Adenosinetrifosfaat (ATP) wordt in kleine hoeveelheden snel gebruikt bij het begin van de activiteit, maar raakt snel uitgeput.

• Adenosinedifosfaat kan met behulp van creatinefosfaat worden omgezet in ATP, maar houdt de activiteit slechts tijdelijk in stand.

• Glucose wordt vervolgens gebruikt voor aerobe of anaerobe stofwisseling en glycogeen biedt reserves voor matige inspanning. Korte uitbarstingen van explosieve activiteit, bekend als supramaximale inspanning, kunnen alleen worden volgehouden zolang glycogeen glucose levert voor anaerobe stofwisseling.
  c

Vet gebruiken als brandstof
Naarmate de afstand en duur van de oefening toenemen, gebruiken honden vet als aerobe brandstofbron. Interessant genoeg vertonen honden in rust ook hogere percentages vetoxidatie vergeleken met andere soorten. Daarom heeft vet waarschijnlijk het meest diepgaande effect op het vergroten van het uithoudingsvermogen bij honden.1

Dieetvet is energierijker dan eiwitten en koolhydraten: eiwitten en koolhydraten bevatten tussen de 3,5 en 4 calorieën per gram, terwijl vet 8,5 tot 9 calorieën per gram bevat. Het bereik is afhankelijk van de verteerbaarheid van de ingrediënten.

Dit verschil in energiedichtheid tussen brandstoffen betekent dat werkhonden extra calorieën kunnen krijgen door het vet in het dieet te verhogen in plaats van de hoeveelheid gegeven voedsel. Dit moet voorzichtig worden gedaan om te voorkomen dat er onbedoeld relatieve voedingstekorten ontstaan.
c

c
DIËTEN VOOR PRESTATIEHONDEN
De gegarandeerde analyse op de verpakking van hondenvoer is de primaire referentie voor eigenaren, maar is van weinig nut voor het vergelijken van dierenvoer. In plaats daarvan worden voedingsstoffen het beste uitgedrukt op basis van calorische waarden, gewoonlijk gerelateerd aan de massa (g) van een bepaalde voedingsstof per 1000 calorieën (kcal).

Deze waarde kan worden geschat op basis van de gegarandeerde analyse door een berekeningsmethode te gebruiken die wordt beschreven in Beyond the Guaranteed Analysis: Comparing Pet Foods, beschikbaar op tvpjournal.com in de sectie Resources.

Dieetaanpassing voor actieve honden moet worden gebaseerd op de afstand van de activiteit, ongeacht de waargenomen intensiteit, en dieetaanbevelingen kunnen worden gebaseerd op het type activiteit waaraan een hond deelneemt.
c

Atleten op de korte afstand

• Het meeste gepubliceerde onderzoek is gebaseerd op racewindhonden.1 De normale lichaamsconditiescore voor dergelijke windhonden is 3 tot 4 op een schaal van 9 punten, in tegenstelling tot 4 tot 5 bij andere rassen.
• Anaërobe energie wordt uitsluitend gebruikt voor de eerste paar seconden, maar 50% van de benodigde energie wordt aeroob verkregen in de eerste minuut van een race.1,7
• Koolhydraten worden gebruikt als primaire brandstof en bescheiden verhogingen van koolhydraten in het dieet kunnen een klein voordeel opleveren. De aanbevolen hoeveelheid koolhydraten is 105 tot 135 g/1000 kcal.8,9 Commerciële diëten variëren van minimale hoeveelheden (< 5 g/1000 kcal) in sommige blikdiëten tot 150 g/1000 kcal in eiwitarme, vetarme, koolhydraatrijke droge diëten, met een gemiddelde van ongeveer 100 g/1000 kcal in droogvoer. Koolhydraten die in dierenvoer worden gebruikt, zijn vaak complex en eenvoudige suikers worden slechts zelden gebruikt bij prestatiehonden voor de aanvulling van glycogeen na de training wanneer er meerdere runs of proeven van intensieve activiteit worden verwacht.
• Vetoxidatie treedt ook op; daarom moet het vetgehalte in het dieet matig zijn (> 30 g/1000 kcal).
• Vasten vóór de race (> 8 uur) of caloriebeperking kan de prestaties verbeteren vanwege de verminderde fecale massa.1
• De meeste commerciële diëten voor volwassen onderhoud, of ze nu droog, ingeblikt of bevroren zijn, voldoen aan de voedingsaanbevelingen voor atleten op korte afstand: een typische streefconcentratie in het dieet voor macronutriënten per 1000 kcal is 60 g eiwit, 40 g vet en 100 g koolhydraten.4
  c

Langeafstands- en duursporters

• Sledehonden waren de belangrijkste onderwerpen van onderzoek naar duursport.
• Hoewel meer koolhydraten het uithoudingsvermogen niet verbeteren, verbetert meer vet in het dieet de prestaties op lange afstanden.1
• Beagles die een vetrijk dieet kregen (> 50 g/1000 kcal) waren pas uitgeput na 20 mijl; toen ze een vetarm dieet kregen (33 g/1000 kcal), waren ze uitgeput na 15 mijl.10
• De behoefte aan voedingseiwitten neemt toe bij langeafstandssporten,1 en bepaalde aminozuren ondersteunen de gluconeogenese.
• Diëten met minimaal 90 g eiwit, 60 g vet en 25 g koolhydraten per 1000 kcal worden aanbevolen op basis van huidig ​​onderzoek.1 De meeste diëten in deze categorie bevatten ook weinig onoplosbare vezels (of ruwe vezels), waardoor het dieet een hogere energiedichtheid heeft om te voldoen aan de verhoogde caloriebehoefte voor langeafstandsactiviteiten. Oplosbare vezels, zoals gom en oligosachariden, kunnen in kleine hoeveelheden nog steeds nuttig zijn om een ​​substraat te bieden voor normale darmbacteriën.
• Honden die deelnemen aan activiteiten van meerdere dagen kunnen profiteren van toediening van koolhydraten na de training om de aanvulling van glycogeen te vergemakkelijken.11
  c

c
WATER- EN ELEKTROLYTENBEHOEFTE TIJDENS TRAINING
Eigenaren van werkhonden begrijpen dat hydratatie cruciaal is voor veilige en maximale prestaties. Dierenartsen die met atletische honden werken, kunnen vragen krijgen over de beste manieren om dieren na training te rehydrateren.

Water vereisten

• Sedentaire honden (= weinig fysieke activiteit) hebben 0,6 tot 1 ml water per calorie nodig Q 24 H.1 Dit komt neer op ongeveer 50 tot 100 ml/kg/dag, waarbij kleinere honden meer water per kg lichaamsgewicht nodig hebben.
• Honden blijven water drinken, zelfs als het vochtgehalte in het dieet erg hoog is, en de waterinname neemt toe met een toename van plasmanatrium en ureum.
• Temperatuur, duur van de training en efficiëntie van hijgen (afhankelijk van de structuur van de luchtwegen en de luchtvochtigheid) zijn de belangrijkste bepalende factoren voor de waterbehoefte.
• Na training anticiperen honden op de behoefte aan meer water, maar drinken ze alleen meer als ze direct na de training water krijgen aangeboden; honden die slechts 5 minuten na de training water krijgen aangeboden, drinken alleen als ze > 0,5% tot 1% uitgedroogd zijn.12
  c

Elektrolyten vereisten
Menselijke atleten zijn bekend met elektrolytoverwegingen tijdens prestaties; honden hebben echter belangrijke verschillen in elektrolytbehandeling:

• Sportende honden ontwikkelen natriurese, wat een toename van plasma osmolaliteit voorkomt ondanks uitdroging.1 Kaliumveranderingen na de training zijn zelden significant genoeg om supplementatie te rechtvaardigen die verder gaat dan de hoeveelheid die in commerciële diëten wordt aangetroffen.
• Vrije waterconsumptie na training corrigeert snel uitdroging en de nieren passen de natriumbalans zelf aan.
• Onderhoudsvoer voor huisdieren biedt voldoende elektrolyten voor training; additief dieetnatrium is alleen vereist tijdens de eerste training als een dier een natriumarm dieet krijgt.
• Extra supplementatie met elektrolyten, vloeistoffen of sportdranken is nooit geassocieerd met enig wetenschappelijk bewezen voordeel.
  c
  c
  

c
VOEDING VAN PRESTATIEHONDEN OP BASIS VAN LEEFTIJD

Voeding van potentiële atleten tijdens de groei
Eigenaren kunnen jonge, groeiende honden aanschaffen en trainen met de bedoeling om te concurreren in hondensporten. Voedingsbehoeften zijn over het algemeen veel beperkter tijdens de groei; daarom is het belangrijk om rekening te houden met geschikte voeding.

1.Controleer calcium- en vitamine D-concentraties nauwkeurig.

• Overtollig calcium bij grote hondenrassen, zoals Duitse doggen, verandert de endochondrale ossificatie, skeletrijping en osteoclastische activiteit. Puppy’s nemen calcium waarschijnlijk lineair op naarmate de voedingsinhoud toeneemt.15
• Een laag calcium- of vitamine D-gehalte kan leiden tot nutritionele secundaire hyperparathyreoïdie en pathologische fracturen als gevolg van verminderde botdichtheid.16
• Een hoeveelheid van 3 g calcium/1000 kcal en minimaal 2 g/1000 kcal is aanbevolen voor puppy’s.1
  Een gemiddeld commercieel hondenvoer met 3500 kcal/kg dieet zou waarschijnlijk een gegarandeerde analyse hebben van 0,7 tot 1,1% calcium. Deze gegarandeerde waarde op het etiket vertegenwoordigt echter een minimale hoeveelheid in het dieet en moet met voorzichtigheid worden geïnterpreteerd.
• Voor puppy’s van grote rassen wordt een veilige bovengrens van 4,5 g calcium/1000 kcal voorgesteld.1 Voedingsmiddelen voor grote rassen voldoen over het algemeen aan deze richtlijnen, maar het voeren van voeding voor volwassen honden kan leiden tot tekorten aan essentiële voedingsstoffen.

2. Vermijd overmatige calorie-inname.

• Er is een verband vastgesteld tussen overvoeding en osteochondritis dissecans, heupdysplasie en andere skeletafwijkingen.17,18
• Puppy’s moeten een normale lichaamsconditie behouden, objectief beoordeeld met behulp van body scoring-grafieken.
• De totale energie-inname van een hond op 4 maanden oud is vaak vergelijkbaar met de energie-inname van een jonge volwassene (1-2 jaar oud); dit kan worden gebruikt als leidraad voor voedingsaanbevelingen. Aanbevelingen voor calorie-inname op productetiketten zijn in veel gevallen inconsistent en onbetrouwbaar

3. Evalueer kritisch thuis bereide, rauwe diëten en andere alternatieve voedingsstrategieën tijdens de groei, wanneer de effecten van een tekort of overmaat aan voeding het meest diepgaand zijn.

Speciale voeding voor oudere atleten?
Seniorenhonden presteren minder en hebben een lager maximaal energieverbruik, wat waarschijnlijk te maken heeft met een verlies aan magere lichaamsmassa (spieren), secundair aan sarcopenie, inactiviteit of een verhoogde spieromzet.19

Diëten voor senioren moeten kritisch worden beoordeeld op basis van de volgende overwegingen om te bepalen of ze geschikt zijn:

• Sommige diëten voor senioren hebben mogelijk minder eiwitten en fosfor, op basis van een onbewezen theorie dat dergelijke verminderingen het risico op nierziekte verminderen, terwijl andere diëten voor senioren mogelijk minder vet bevatten om gewichtstoename en obesitas te voorkomen.
• Actieve oudere huisdieren in normale lichaamsconditie hebben baat bij diëten met verhoogde eiwitten en vet om respectievelijk de spiermassa en calorie-inname te behouden.
• Diëten met meer dan 75 g eiwitten en 35 g vet/1000 kcal worden aanbevolen voor gezonde, actieve oudere honden.20 Gegarandeerde analysewaarden voor deze diëten zijn vaak hoger dan 26% minimaal eiwit en 13% minimaal vet in droogvoer.

Zowel gepensioneerde als geriatrische sporters kunnen baat hebben bij revalidatie en de bijbehorende voedingsinterventies.

c
PRESTATIEVOEDING: SAMENVATTING
Voeding is een hoeksteen van elke veterinaire beoordeling en de evaluatie van prestaties zou een dieetanalyse moeten omvatten. De eerder genoemde afstandsafhankelijke energiebehoeften en voedingsoverwegingen bieden eenvoudige principes voor het optimaliseren van het potentieel van een dier, zoals uiteengezet in Tabel 3.
c

 

De originele titel van bovenstaand peer-reviewd onderzoek van Justin Shmalberg, DVM, Diplomaat ACVN University of Florida is:  Canine Performance & Rehabilitative Nutrition

Referenties:

1. National Research Council Ad Hoc Committee on Dog and Cat Nutrition. Nutrient Requirements of Dogs and Cats. Washington, DC: National Academies Press, 2006.
2. Hand M, Zicker SC, Novotny BJ. Feeding working and sprinting dogs. In Hand M, Zicker SC, Novotny BJ (eds): Small Animal Clinical Nutrition Quick Consult. Topeka, KS: Mark Morris Institute, 2011, pp 19-28.
3. Hill RC, Scott KC, Williams JM, et al. Energy required for trotting is inversely proportional to leg length in small dogs. AAVN Symp Proc, 2013, p 15.
4. Shmalberg J. Canine rehabilitative and performance nutrition. NAVC Conf Proc, 2014, pp 2648-2655.
5. Armstrong R, Saubert C, Seeherman H, et al. Distribution of fiber types in locomotory muscles of dogs. Am J Anat 1982; 163:87-98.
6. Goto M, Kawai M, Nakata M, et al. Distribution of muscle fibers in skeletal muscles of the cheetah (Acinonyx jubatus). Mammal Biol 2013; 78:127-133.
7. Staaden R. The Exercise Physiology of the Racing Greyhound. School of Veterinary Studies. Perth, Australia: Murdoch University, 1984.
8. Hill RC, Bloomberg MS, Legrand-Defretin V, et al. Maintenance energy requirements and the effect of diet on performance in racing Greyhounds. Am J Vet Res 2000; 61:1566-1573.
9. Hill RC, Lewis DD, Scott KC, et al. The effect of increased protein and decreased carbohydrate in the diet on performance and body composition in racing Greyhounds. Am J Vet Res 2001; 62:440-447.
10. Downey RL, Kronfeld DS, Banta CA. Diet of beagles affects stamina. JAAHA 1980; 16:273-277.
11. Reynolds A, Carey D, Reinhart G, et al. Effect of post-exercise carbohydrate supplementation on muscle glycogen repletion in trained sled dogs. Am J Vet Res 1997; 58:1252-1256.
12. O’Conner WJ. Drinking by dogs during and after running. J Physiol 1972; 226:247-259.

1. Marshall RJ, Scott KC, Hill RC, et al. Supplemental vitamin C appears to slow racing greyhounds. J Nutr 2002; 132:1616S-1621S.
2. Hill RC, Armstrong D, Browne RW, et al. Chronic administration of high doses of vitamin E appears to slow racing greyhounds. FASEB J 2001; 15:A990.
3. Tryfonidou MA, van den Broek J, van den Brom WE, et al. Intestinal calcium absorption in growing dogs is influenced by calcium intake and age but not by growth rate. J Nutr 2002; 132:3363-3368.
4. Taylor MB, Geiger DA, Saker KE, et al. Diffuse osteopenia and myelopathy in a puppy fed a diet composed of an organic premix and raw ground beef. JAVMA 2009; 234:1041-1048.
5. Kealy RD, Olsson SE, Monti KL, et al. Effects of limited food consumption on the incidence of hip dysplasia in growing dogs. JAVMA 1992; 201:857-863.
6. Lavelle R. The effect of overfeeding of a balanced complete commercial diet to a young group of Great Danes. In Burger I, Rivers J (eds): Nutrition of the Dog and Cat. Cambridge: Cambridge University Press, 1989, pp 303-315.
7. Freeman LM. Cachexia and sarcopenia: Emerging syndromes of importance in dogs and cats. J Vet Intern Med 2012; 26:3-17.
8. Shmalberg J, Wakshlag JJ. Nutrition for working and service dogs. Vet Clin North Am Small Anim Pract 2014; 44(4):719-740.