Tijdens het webinar van Dr. Ann Carter –gedrags- en welzijnswetenschapper, gespecialiseerd in biomechanica en temperatuurbewaking van gezelschapsdieren en ruim 10 jaar actief in canicross – en Emily Hall – dierenarts, begonnen we met de isolerende werking van de vacht binnen de thermodynamica.

De intacte vacht is perfect
Bij warme dagen zijn hondeneigenaren extra alert op oververhitting ( hypothermie). In de zomermaanden doen wij een dun shirtje aan en denken dat we de hond ook moeten helpen in de warme zomermaanden door de vacht eens goed uit te dunnen. Vaak worden honden geschoren, uitgedund of veel onderwol verwijderd in de strijd tegen de hitte. Maar wat we dan vergeten is dat een intacte vacht juist nodig is tegen oververhitting, koude en andere externe factoren. Ga je je hond scheren of kort knippen dan ontneem je je hond van een van zijn belangrijkste isolerende lagen. Het kan zelfs zijn dat je hond het daardoor nog warmer krijgt of zelfs verbrandt.

Het lichaam van een hond moet het hele jaar door een constante temperatuur houden van circa 38 tot 39 graden. Zowel in de winter bij -10 graden als in de zomer bij +25 graden . De dekharen, de onderwol, de huid en de onderhuid (met vetcellen) vormen samen de isolerende factor voor de hond. Dankzij de luchtlaag tussen de haren en dan met name in de onderwol van de vacht, blijft je hond koel in warme dagen en warm tijdens koude dagen. De vacht is een van de belangrijkste onderdelen van de isolatie waardoor hij z’n lichaamstemperatuur constant tussen de 38 en 39 kan houden.

Het is geen bontjasje
Wij denken vaak ten onrechte dat de vacht van de hond hetzelfde is als een bontjas. Natuurlijk hebben wij het extreem warm als we een bontjas dragen maar dat komt omdat ons regulatiesysteem compleet anders is als die van honden.

Mensen: Als mensen in een ‘te warme’ omgeving zijn (+25 graden) of zelf warmte-overschot creëren door een inspanning te doen, wil ons lichaam die warmte kwijt. De bloedvaten verwijden zich (de huidhaarvaten kleuren je vel dan rood) zodat het bloed warmte kan afgeven aan de koelere omgeving. Bovendien voeren zweetklieren lichaamsvocht af. Daarbij verlaat niet alleen vocht maar ook warmte het lichaam. En nog mooier is dat dat vocht verdampt op de huid, wat ook weer verkoeling geeft.

Honden: Dit systeem werkt niet bij honden. Hun zweetkliertjes, uitmondend in de haarzakjes hebben een functie om huid en haar in conditie te houden (samen met talgkliertjes), maar er is geen warmte-afvoer. De exocriene kliertjes in de voetzooltjes zijn vooral bedoeld om geursporen achter te laten. Zo’n klein oppervlak bergt te weinig zweetklieren om een heel hondenlijf af te koelen.

Om zijn lichaamstemperatuur te reguleren hijgt een hond. Zo circuleert er frisse koudere lucht in z’n lichaam en koelt hij zichzelf af. Hoe koeler de lucht hoe beter dat werkt. Bij een inspanning net als bij mensen komt er meer warmte vrij en zal de hond meer gaan hijgen om z’n lichaamstemperatuur te kunnen reguleren.

Warmteverlies
De vacht van een hond houdt lucht vast. Die lucht zorgt voor een isolerende barrière tussen de huid van het dier en de omringende lucht en verhindert warmteverlies door geleiding en convectie. Tenzij de vacht nat wordt waardoor deze bescherming verloren gaat.

De Duitser Volker Fuetterer heeft een aantal schitterende foto’s gemaakt met een thermische lens waarop je goed kunt zien waar de hond z’n warmte het meest verliest. De kleur rood staat voor warmteverlies en de kleur geel geeft de plekken aan waar de meeste warmte verloren gaat. Hoe lichter het geel hoe meer warmteverlies.

De Whippets zijn typische honden met weinig onderhuids vet en een dunne vacht. Hun vacht heeft geen isolerende werking zoals je kunt zien een de rode en gele kleuren op het hele lichaam. Opvallend detail bij deze twee is dat de ene hond blijkbaar meer warmte verliest als de ander; beiden zijn van hetzelfde ras maar de ene hond verliest veel meer warmte ( geel) als de andere hond( rood).

De Basenji is een Afrikaanse jachthond met een korte gladde dikke vacht. Je verwacht daarom een sterk isolerende vacht, maar je ziet duidelijk dat hij heel veel warmte verliest; op z’n rug minder als in de flanken.

Deze zwarte Dobermann kruising heeft een kortharige stevige vacht zonder onderwol. Ook hier zie je flink wat warmte verlies. Op de rug waar de vacht een stuk dikker is verliest hij een stuk minder als op de flanken, poten en buik.

Een dan nu de Australian Shepherd met z’n dikke vacht met onderwol. Duidelijk is te zien dat hij dankzij z’n dikke vacht met onderwol amper warmte verliest.

Nu zou je denken dat langharige honden hetzelfde laten zien als bij de Australian Sheperd. Dat is echter niet altijd het geval. Bij deze kleine langharige kruising is duidelijk te zien dat hij ondanks zijn lange haren heel wat warmte verliest.

Beschermende vacht
De vacht van de hond beschermt hem tegen warmte, kou en de zon en zorgt ervoor dat de lichaamstemperatuur gelijk blijft.

1. Als het buiten warm is en de hond doet niet zoveel, dan biedt de vacht bescherming tegen de zonnestralen en hitte. Honden die buiten liggen voor een zonnebad en vrij zijn om eventueel in de schaduw te gaan liggen of wat te gaan drinken als ze dat willen, is verder geen enkel probleem.
2. Als het buiten warm is en je gaat er samen op uit voor een rustige wandeling dan zal de lucht in de vacht een vergelijkbare temperatuur hebben als de hond zelf ( 38-39 graden) . Zolang de hond fysiek geen problemen heeft en effectief kan hijgen, is er verder niets aan de hand.
3. Als het buiten warm is en jullie gaan een extremere inspanning leveren, dit kan voor een fitte hond een intensieve training zijn en voor een hond met obesitas of ademhalingsproblemen een flinke wandeling, dan warmt de hond op en kan zijn lichaamstemperatuur oplopen tot boven de 40 graden. De lucht in de vacht warmt uiteindelijk ook op waardoor deze z’n isolerende functie verliest en de hond z’n warmte  door geleiding en convectie niet meer kwijt kan. Hijgen wordt nu essentieel en extra afkoelen in de liezen, oksels en op de buik noodzakelijk.

Meer aspecten van thermische regulering!
Een wild dier heeft VOLLEDIGE controle over zijn omgeving en gedrag. Hij kan de schaduw opzoeken als hij daar behoefte aan heeft en daar op het heetst van de dag rusten. Ze gaan zelf op zoek naar water om af te koelen. Bepalen zelf de duur en het moment van hun wandelingen en trainingen. En bovenal ze zijn gewend om buiten te leven in het ritme van warme dagen en koude nachten.

Onze gedomesticeerde honden hebben GEEN controle over wanneer ze worden blootgesteld aan de zon en wanneer en hoe lang ze gaan wandelen. Ze zijn gewend om binnen te leven in een constante temperatuur van 20 graden. Door een deel van de controle weer terug te geven aan je hond, is hij beter in staat om effectief om te gaan met warme dagen.

The risk is year-round!
Op hun website ( www.heatstroke.dog) delen dr. Anne  Carter en Dr. Emily Hall hun belangrijkste resultaten mbt het onderzoek van hitttegerelateerde ziekten.  Ongeveer twee jaar geleden publiseerden ze in hun post dat de door inspanning veroorzaakte hitteberoerte het hele jaar door speelde en niet alleen in de zomerperiode!!!

Zij kwamen tot de conclusie dat de door inspanning veroorzaakte hittegerelateerde ziekten honden gedurende elke maand van het jaar troffen, met dodelijke afloop in januari en elke maand tussen maart en oktober.

Daarentegen kwamen hittegerelateerde ziekten door voertuigen en hittegerelateerde ziekten alleen voor tussen maart en september (de lente- tot zomerperiode). Dit weerspiegelt de resultaten die ze eerder rapporteerden, dat de interne autotemperaturen tussen april en september hoger zijn dan 35 ° C. Sterfgevallen door een hitteberoerte bij voertuigen vonden plaats tussen maart en juli.

Ja, honden sterven in hete auto’s… maar uiteindelijk sterven er in Engeland meer honden na het sporten, zelfs tijdens de zogeheten koelere maanden.

Exercise triggered over 10 times as many canine heat-related illness events as hot cars, and caused 8 times as many deaths.

Op 18 juni 2020 presenteerden Dr. Anne J. Carter en Emily J. Hall de allerlaatste resultaten van hun wetenschappelijke studie naar zonnesteek/ hitteberoerte bij honden.

Hittegerelateerde ziektes zijn een grote bedreiging bij honden. De studie was bedoeld om de incidentie, sterfte en hondenrisicofactoren van hittegerelateerde ziekten bij Britse honden onder eerstelijns veterinaire zorg in 2016 te rapporteren. Uit de klinische gegevens van 905.543 honden onder veterinaire zorg in 2016 werden 395 bevestigde hittegerelateerde ziektegebeurtenissen geïdentificeerd.

Als de temperatuur stijgt in het voorjaar, zomer en/of herfst zullen een goede ademhalingsfunctie en het handhaven van een gezond lichaamsgewicht bij honden als belangrijkste welzijnsprioriteiten worden beschouwd om het risico op hittegerelateerde ziekten te beperken. De zomer is een geweldige tijd om erop uit te trekken met je hond. Maar honden verdragen de hitte niet zo goed als hun baasjes. Wanneer mensen het warm krijgen, beginnen ze te zweten via de huid, maar honden kunnen dit alleen doen via de kussens op hun poten en door te hijgen. Hijgen is daarbij hun belangrijkste koelmethode.

Maar hijgen kan de lichaamstemperatuur slechts tot op een zekere hoogte regelen. Naarmate de temperatuur en de luchtvochtigheid stijgen, kan de hond niet meer afkoelen door alleen maar te hijgen. Dit leidt tot een verhoogd risico op een zonnesteek bij honden, wat mogelijk dodelijk is. Het is de moeite waard eraan te denken dat het ongeveer twee maanden kan duren voordat een hond acclimatiseert aan hoge temperaturen, dus het is belangrijk om daarmee rekening te houden.
n

Wat is een zonnesteek?
Net als mensen kunnen honden op twee manieren een zonnesteek ontwikkelen. Een zonnesteek in de omgeving treedt op na blootstelling aan hoge temperaturen; het klassieke voorbeeld is een hond die in een hete auto wordt achtergelaten. Een inspanningsgerelateerde of bewegingsgerelateerde zonnesteek vindt plaats tijdens of na het sporten en kan op elk moment van het jaar voorkomen. Een zonnesteek vindt plaats wanneer een dier niet meer in staat is zichzelf af te koelen en zijn lichaamstemperatuur niet meer kan worden gecontroleerd. Wanneer de lichaamstemperatuur van de hond hoger is dan 40 graden, komen er onomkeerbare processen op gang die organen blijvend kunnen beschadigen, zoals hersenbeschadiging en meervoudig orgaanfalen.

Elk jaar zijn er talloze meldingen van honden die sterven in hete auto’s. Auto’s kunnen verrassend snel heet worden met interne temperaturen tot 40 ℃ binnen slechts tien minuten nadat ze in de volle zon geparkeerd staan. Gewoon sporten of spelen bij warmer weer kan ook leiden tot een zonnesteek in verrassend korte tijd, slechts tien minuten lopen kan al te veel zijn. Honden die werken of concurreren in warme omstandigheden lopen ook risico, dus het is essentieel om ervoor te zorgen dat ze koel blijven.

n
Sommige honden lopen een hoger risico als anderen
Er zijn honden die vanwege hun fysieke kenmerken meer risico lopen op een zonnesteek. In het onderzoek ontdekten ze dat met name negen rassen een significant hoger risico op een zonnesteek hebben in vergelijking met bijvoorbeeld een kruising zoals labrador retrievers.

1. Chow chow (17 keer meer kans op een zonnesteek)
2. Bulldog (14 keer meer kans)
3. Franse bulldog (zes keer)
4. Franse mastiff (vijf keer)
5. Windhond (vier keer)
6. Cavalier King Charles-spaniël (driemaal)
7. Mopshond (driemaal)
8. Engelse springerspaniël (driemaal)
9. Golden retriever (drie keer)

• De meeste rassen met een hoger risico op een zonnesteek zijn brachycephalic (platte gezichten). In feite hebben brachycephalische honden tweemaal de kans op een zonnesteek dan honden met een gemiddelde snuit (zoals labradors). Brachycephalic honden hebben meer kans om oververhit te raken omdat ze vaak al moeite hebben om te ademen, zelfs in rust. Effectief hijgen is essentieel voor verkoeling, aangezien honden niet kunnen zweten zoals mensen.
• De chow-chows en golden retrievers hebben een verhoogd risico op een zonnesteek vanwege hun dikke “dubbele jassen”. Een dikke vacht dient als isolatie, houdt hete lucht vast en beperkt warmteverlies als de hond oververhit raakt. Het is voor deze honden alsof ze tijdens een hittegolf een thermische jas dragen.
• Reuen en honden met een donkere vacht worden ook warmer bij warm weer.
• Raszuivere honden hebben in vergelijking met kruisingen twee keer meer kans op een zonnesteek
• Zware honden en honden met overgewicht vertonen ook een verhoogd risico op een zonnesteek. Belangrijk is dat deze groep zowel honden met obesitas omvat als honden die groot of gespierd zijn. Grote honden hebben over het algemeen meer kans op een zonnesteek dan honden onder de 10 kg, terwijl honden van gigantische rassen (met een gewicht van meer dan 50 kg) driemaal meer kans hadden op een zonnesteek.
• Honden ouder dan twee jaar lopen ook een groter risico, waarbij oudere honden (ouder dan 12 jaar) de meeste kans kregen op een zonnesteek. Dit komt omdat jongere honden mogelijk actiever zijn, terwijl oudere honden met verminderde cardiovasculaire en ademhalingsfunctie moeite hebben om overtollige warmte zo efficiënt mogelijk te kunnen verliezen.

De studie omvatte meer dan 900.000 Britse honden en gebruikte historische, geanonimiseerde veterinaire gegevens, dus omvatte ongeveer 10% van de geschatte Britse hondenpopulatie. In 2016 was het sterftecijfer voor zonnesteekgevallen in het VK 14%, wat betekent dat een op de zeven honden met een zonnesteek stierf aan hun aandoening.
n
n

Hittegerelateerde ziektegevallen per maand voor Britse honden onder primaire veterinaire zorg bij praktijken in het VetCompass-programma, tegen de gemiddelde maandelijkse Britse luchttemperatuur voor 2016. Het volledige onderzoek is te lezen via deze link.  n

Een zonnesteek voorkomen
Elke hond kan een zonnesteek krijgen als hij wordt achtergelaten in een warme omgeving of gaat sporten bij hoge temperaturen. Voor elke hond is het veel veiliger om wandelingen helemaal over te slaan bij warm weer en misschien moet je manieren vinden om je hond koel te houden, zoals kinderbaden waarin ze kunnen staan of ventilatoren in huis brengen voor verkoeling. Eigenaars van de rassen die in deze studie worden benadrukt, moeten echter bijzonder voorzichtig zijn bij warm weer.

Als uw hond aan de grotere kant is, moet u voorzichtig zijn, ongeacht hun ras, vooral als het een groot of gigantisch ras is. Als uw hond te zwaar is, lopen ze niet alleen een verhoogd risico op een zonnesteek, maar ook op andere mogelijk dodelijke aandoeningen zoals gewrichtsaandoeningen en kanker. Als u uw hond helpt overtollig gewicht kwijt te raken, zullen ze zich prettiger voelen bij warm weer en zal het risico op een zonnesteek afnemen.

Als u een oudere hond heeft, moet u deze ook voorzichtig gebruiken in de hitte. Honden met onderliggende gezondheidsproblemen die hun hart of ademhaling beïnvloeden, lopen een bijzonder risico en hebben mogelijk hulp nodig om koel te blijven tijdens warm weer.

Ondanks jaarlijkse campagnes blijven eigenaren hun huisdieren nog steeds in gevaar brengen door honden onbeheerd achter te laten op parkeerterreinen. Ook al is het maar voor een paar minuutjes 🙁 Honden raken niet alleen oververhit in hete auto’s. Sporten bij warm weer kan net zo gevaarlijk en zelfs dodelijk zijn. Eigenaars van honden waarvan is vastgesteld dat ze een bijzonder risico op een zonnesteek lopen, moeten bijzonder voorzichtig zijn en elke situatie vermijden die de hond in gevaar zou kunnen brengen door oververhitting.

Het kennen en herkennen van onderstaande tekenen van oververhitting is de sleutel om een zonnesteek te voorkomen:

• constant en luidruchtig hijgen
• er verdrietig uitzien
• donker, blauw of rood tandvlees en tong – de tong kan veel langer lijken dan normaal
• verwarring, onvast op hun benen, meer liggen of zelfs instorten
• diarree, braken of niet meer eten
• vreemd doen of een aanval hebben

Enkele snelle manieren om honden af ​​te koelen zijn door ze in de schaduw te leggen, koud water in de oksels en onder de pootjes (niet ijskoud water laten drinken) en koele lucht toebrengen. Bedek uw hond niet met natte handdoeken, omdat deze de warmte juist vasthoudt en niet te snel water laten drinken.
n

* Geeft rassen aan met verhoogde kansen geïdentificeerd door multivariabele regressieanalyse.
n
Het risico verminderen
Laat uw hond niet achter in de auto en laat honden nooit zonder toezicht achter. Zelfs in de schaduw kunnen autotemperaturen snel stijgen en als de zon beweegt en de schaduw verdwijnt, zal de interne autotemperatuur snel stijgen. Ramen gedeeltelijk open laten heeft weinig invloed op de temperatuur van de auto. Als u vastzit in het verkeer of op reis, moet u de airconditioning inschakelen om de auto koel te houden en ervoor te zorgen dat de ramen niet in de zon staan. Laat uw hond in het ideale geval thuis bij warm weer.

Probeer uw hond te trainen op de koelere delen van de dag. Vermijd elke zware inspanning in de hitte. En zorg ervoor dat u toezicht houdt op de activiteit – uw hond weet mogelijk niet wanneer hij moet stoppen. In plaats van te oefenen in de volle zon, probeer hersenspellen in huis of wandel in de schaduw, zoals in het bos.

Vermijd wandelingen in het zand, want zand kan in het directe zonlicht enorm heet worden. Niet alleen op het strand, maar ook in de duinen. Vooral op een zuidhelling, waar de zon loodrecht op schijnt, kunnen extreem hoge temperaturen worden waargenomen. Op een warme zomerdag kan dit wel oplopen tot 80 °C.

Alle honden hebben toegang nodig tot koel water en schaduw om hun temperatuur laag te houden. Als uw hond ongeschikt of zwaarlijvig is of aan een ademhalingsstoornis lijdt, wees dan bijzonder voorzichtig bij het sporten in warme of vochtige omstandigheden.

Naarmate het weer onvoorspelbaarder wordt, nemen de risico’s toe. Zelfs in de winter lopen honden het risico dat de temperaturen warmer worden dan verwacht. Het aanhoudende veranderlijke weer maakt het ook een uitdaging om aan de hitte te acclimatiseren, waardoor plotselinge, ongebruikelijke hete periodes nog gevaarlijker worden.
n
Conclusies studie
Verwacht wordt dat extreme hitte-gebeurtenissen zowel in frequentie als in ernst zullen toenemen, waarbij sterfgevallen als gevolg van HRI bij mensen naar verwachting in 2050 verdrievoudigen. Dit is de eerste studie om HRI te onderzoeken bij een grote populatie honden onder eerstelijns veterinaire zorg en de geïdentificeerde risicofactoren voor honden suggereren dat vergelijkbare risicofactoren voor HRI van toepassing zijn op zowel mensen als honden. Uit deze studie bleek dat een verhoogd lichaamsgewicht (in verhouding tot het ras), brachycefalie en leeftijd het risico op HRI aanzienlijk verhoogden en identificeerde negen rassen met een significant verhoogd risico. Het handhaven van een gezond lichaamsgewicht moet worden beschouwd als een belangrijk managementinstrument om het HRI-risico te beperken, en daarom moet routinematige registratie van de score van de lichaamsconditie van de patiënt worden benadrukt als een belangrijke strategie om de obesitas bij honden te kunnen volgen en vervolgens te kunnen behandelen. Preventie is een ongelooflijk belangrijke strategie om de welzijnsimplicaties en sterfte veroorzaakt door HRI bij zowel mens als hond te beperken. De resultaten van deze studie kunnen dierenartsen, fokkers en eigenaren helpen bij het identificeren van honden en rassen met een groter risico op HRI en daarom bij het implementeren van strategieën om de risico’s van HRI bij honden te verminderen.