Van Hitte-stress naar Hitte-beroerte; herken jij de signalen?

Honden reguleren hun lichaamstemperatuur met verschillende koelmethoden, maar EVAPORATIE (verdamping van water) is voor een hond de meest effectieve manier om warmte te verdrijven. Verdamping gebeurt door middel van PANTING (hijgen), waarbij water vanaf het tongoppervlak verdampt- waardoor de tong van een hond “krult” en langer wordt naarmate ze heter worden. Volledige acclimatie aan een warme omgeving kan in het meest gunstige geval 2-3 weken duren tot 2 manden in het meest extreme geval.

Als je hond z’n lichaamstemperatuur maar moeilijk kan reguleren en intern dus steeds warmer wordt, zijn er 3 fases waarin dit proces wordt opgedeeld. De 3 fasen zijn:

– Hittestress,
– Hitte-uitputting en
– Hitte-beroerte.
Deze fases zijn progressief waarbij hittestress het minst ernstig is en een hitteberoerte het ernstigst.

De tekenen van Hittestress:
De eerste fase van hitte gerelateerd letsel is hittestress. De klinische tekenen van hittestress zijn allemaal gedrag gerelateerd en heel subtiel. Als je je hond heel goed kent, worden de tekenen van hittestress sneller herkent en kun je het leven van je hond redden!

Een of meerdere signalen van hittestress die zich kunnen voordoen zijn:

• Langzamer gang- brede terughalen: tijdens balspel of activiteit gaat de hond langzamer bewegen of in brede cirkelbeweging terug naar de persoon in plaats van in een rechte lijn.

• Schaduw zoeken of rust nemen: de hond gaat de schaduw in en gaat “rusten” – de hond blijft langer in de schaduw staan of houdt het speeltje langer vast dan normaal.

• Op zoek naar water of koele gebieden: de hond kijkt naar plekken om te drinken of wil in natte gebieden gaan liggen; door plat op de buik te gaan liggen in de schaduw of op het natte gras. Op de buik en in de oksels zit weinig haar waardoor de hond z’n lichaamswarmte via deze plekken kan afvoeren.

• Aanhoudend hijgen: het hijgen is luid en consistent; het hijgen kan echter verstoord worden door een afleidend geluid, speelgoed, eten etc.

• “Gescoopte” tong; de tong is heel lang en aan het eind breed gekruld

• Knijpende en “pulled back” ogen: oogleden worden strakker getrokken dan de normale ovale vorm.

• “Oren naar achteren trekken “: oren zijn naar achterhoofd gehoekt.

• Brede “glimlach”: de bek is breed naar achteren geopend waardoor je zelfs de kiezen van de hond kunt zien

• Terughoudend om te reageren op opdrachten: langzamer of weigeren om opdrachten uit te voeren die hij normaal gewoon wel zou doen (is dus niet express tegendraads)

Hoe kun je je hond helpen ?
Je hond geeft dus meer dan genoeg signalen af om aan te geven dat hij of zij moeite heeft om z’n lichaamstemperatuur te reguleren. Wat doe je dan?

Als je hond z’n lichaamstemperatuur niet meer kan reguleren komt er intern een proces op gang wat kan leiden tot een hitteberoerte: Een hitteberoerte treft het hele lichaam. Het kan leiden tot schade aan het centrale zenuwstelsel (CZS), instorting van de bloedsomloop, wijziging van de normale cellulaire en enzymatische functie en zelfs de dood.

Bij zo’n levensbedreigende situatie als een hitteberoerte is er maar 1 oplossing waar je direct mee zou moeten beginnen:

ONMIDDELLIJK KOELEN MET WATER,
VENTILATOREN/ LUCHTSTROOM AAN,
IN DE SCHADUW

Zo snel mogelijk snel afkoelen is DE SLEUTEL bij een echte hitteberoerte/ernstig hitteletsel. Dat je geen koud water zou mogen gebruiken is achterhaald en in zo’n situatie zelfs ; direct afkoelen op welke manier dan ook is belangrijk.

Een voorbeeld uit de praktijk: Zelfs na 3 minuten aan agressieve koeltechnieken bij de dierenarts kon de rectale temperatuur bij de hond niet worden gelezen (hoger dan 43.3 Celsius). Na 7-10 minuten was de lichaamstemperatuur van de hond 42.7 Celsius. De normale temperatuur van een hond ligt rond de 39 Celsius.

Bij de abnormale lichaamstemperaturen treedt neurologische en orgaandisfunctie en -falen op. Zodra hun temperatuur 43 graden of hoger bereikt, smelt het de eiwitten die de basis vormen van alle cellen in het lichaam. Hoewel er geen duidelijk moment is waarop deze systemen falen, zullen hogere temperaturen en langere perioden van blootstelling aan hitte leiden tot meer orgaandisfuncties en mogelijk overlijdensrisico. In dit soort gevallen kunnen seconden en minuten afkoelen het verschil zijn tussen leven en dood.

De hond bleef 4 dagen in het ziekenhuis en moest aan de zuurstof, IV’s, hercontrolelaboratoriums, kreeg agressieve ondersteunende zorg, en kreeg de benodigde plasmatransfusies enz.

Het probleem is dat de meeste hondenbezitters en zelfs de meeste dierenartsen niet veel ernstige gevallen hebben gezien. Ze verwarren lichte hittestress met een ernstige hitteberoerte.

Waarom komt een hitteberoerte voor?
Er zijn tal van factoren en situaties die ertoe bijdragen dat een hitteberoerte bij honden voorkomt. Deze factoren hebben voornamelijk te maken met omgevingsomstandigheden, maar sommige huisdieren lopen een verhoogd risico vanwege hun ras of reeds bestaande medische redenen.

Omgevingsfactoren:
Er zijn omgevingsomstandigheden die meer bijdragen aan een hittebroerte en waarmee je als eigenaar ernstig rekening moet houden, namelijk:
– Hoge temperaturen
– Hoge luchtvochtigheid
– Gebrek aan voldoende luchtstroom/ventilatie
– Geen toegang tot of onvoldoende schaduw
– Geen toegang tot of onvoldoende drinkwater
– Overmatige lichaamsbeweging
– Niet gewend aan warm weer. Honden kunnen tot 60 dagen nodig hebben om te acclimatiseren aan grote temperatuurschommelingen
– Huisdieren achtergelaten in gesloten huizen/garages zonder airconditioning
– Huisdieren achtergelaten in auto’s. Zelfs op milde dagen of met het raam naar beneden kunnen de temperaturen snel oplopen!

Ras en reeds bestaande medische factoren:
Hoewel alle huisdieren het risico kunnen lopen op een hitteberoerte, zijn er enkele kenmerken van honden die daar sneller vatbaar voor zijn, namelijk:
– Honden met overgewicht en obesitas,
– Honden van grote rassen
– Dikke of langharige vachten houden de warmte vast
– Extreem actieve, of werk- en jachthonden, zoals herders en retrievers- de zogeheten hoge “drive” honden
– Honden met een neurologische aandoening
– Honden met een zwarte vacht
– Honden die al eens eerder hitteproblemen hebben ervaren en hart- en vaatziekten
– Honden die een luchtwegaandoening of ademhalingsproblemen hebben, zoals larynx (stemband) verlamming of een instortende luchtpijp
– Honden die al uitgedroogd zijn ( te weinig drinken )
– Kortschedelige rassen, ook wel bekend als dieren met een korte neus en een plat gezicht. Hun kleinere en smallere neusgaten, lang zacht gehemelte en onderontwikkelde en kleinere luchtwegen zorgen samen voor een efficiënte luchtstroom, wat betekent dat ze moeite hebben om zichzelf af te koelen. Deze rassen omvatten mopshonden, Engelse buldoggen, Franse buldoggen, pekinees en Perzische en Himalaya-katten. Kortschedelige rassen hebben 146% meer kans op een hitteberoerte dan welk ander hondenras dan ook. Hiermee moet rekening worden gehouden, want gewoon op een warme dag met uw pup in een café zitten kan een zonnesteek veroorzaken.

LET OP: Het enorme voordeel van een fitte hond is de afname van het risico op hitteblessure!