Canitrailen: aeroob of anaeroob

Wat is Canitrailen
Regelmatig probeer ik aan geïnteresseerden uit te leggen dat Canitrailen off-road hardlopen met je hond door de natuur is net als Canicrossen, waarbij je in beide sporten gebruik maakt van een heupgordel, een verende lijn, en een trekharnas  voor je hond. Tijdens het Canitrailen zijn mens en hond de hele tijd aan elkaar verbonden tenzij de veiligheid van het team in gedrang komt.

Canitrailen is geen wedstrijd; het gaat dus niet om snelheid, een snelle tijd of de beste zijn. Canitrailen is meer een soort van uithoudingsvermogen-test waarbij het duurvermogen en de algehele fitheid van jou en je hond worden gemeten. Gedurende de gehele afstand die jullie samen afleggen zijn jullie beiden fit en in goede conditie; jullie mogen geen tekenen van oververhitting, overbelasting of oververmoeidheid vertonen. Door vanuit strategisch oogpunt op tijd te drinken, eten, wandelen of korte pauzes in te lassen voorkom je dat jullie fysiek uitgeput, oververhit of overbelast raken. Maar bovenal is Canitrailen iets wat je samen met je hond beleeft:)
c

Endurance
Tijdens het Canitrailen lopen jullie als team de gehele afstand op een Endurance-tempo die jullie allebei uren achter elkaar moeten kunnen volhouden waarbij er nauwelijks sprake mag zijn van verval. Een lange afstand lopen zoals een Marathon vereist een andere manier van trainen, ander materiaal en een andere strategie als een Sprint. Canitrailen ( de marathon) is dan ook niet hetzelfde als Canicross (de sprint) maar dan iets verder; het zijn echt totaal verschillende disciplines waarbij je totaal andere energiesystemen aanspreekt.

Loopt je hond niet los met je mee?
Nee. Je hond zit aangelijnd aan je vast omdat jullie door gebieden lopen waar ook veel wild aanwezig is. Wij, Canitrailers, zijn te gast in het natuurgebied en vanuit respect voor de natuur houd je je hond altijd aangelijnd. Daarbij weet je ook niet hoe je hond reageert als hij plots oog in oog komt te staan met bijvoorbeeld een zwijn die haar biggen verdedigt.

Geven en nemen
Als jullie aan elkaar vast zitten zullen jullie met elkaar rekening moeten houden. Vaak is het zo dat de hond in een draf sneller kan als de mens, dus zal de hond als jullie samen hardlopen vaak ‘onder z’n eigen snelheid’ moeten lopen. Dat is voor een hond veel vermoeiender en belastender als het gewoon los met je meelopen. Voor een hond die bijvoorbeeld makkelijk 30km los kan meelopen is het 15km aangelijnd lopen veel zwaarder.

c
Verzorging onderweg
Om lang met elkaar te kunnen canitrailen is het belangrijk om onderweg goed voor je hond en jezelf te zorgen. Vermoeidheidssignalen neem ik altijd serieus en ik geef de hond voldoende gelegenheid om te kunnen drinken, rusten en/of eten; het lopen van een ‘snelle tijd’ op een bepaalde afstand mag nooit ten koste gaan van de gezondheid en grenzen van je hond. Het aan elkaar verbonden zijn vraagt gewoon veel meer van de samenwerking en respectvolle relatie tussen hond en mens.

Daarom heb ik altijd een trailvest om met in ieder geval een opvouwbare drinkbak voor de hond en een soft flask van minimaal 500ml of bladder van 1,5 liter waarin je water kunt meenemen voor mens en hond. Standaard heb ik een basale EHBO voor mens en hond in mijn trailvest net als wat koolhydraten voor mens en hond om te kunnen toedienen bij hypoglykemie of wat extra zout om het natriumgehalte aan te vullen bij warm weer of veel zweten.   Eventueel vul ik het trailvest aan met andere materialen op basis van de omgeving waar we gaan Canitrailen, de weersomstandigheden en de tijd waarvan ik denk dat we samen onderweg zijn.

Anaerobe – of aerobe energie systeem
Het klopt dat zowel het canitrailen als het canicrossen in essentie het samen off-road hardlopen met je hond in de natuur is. Maar daar houdt de vergelijking op. Het canicrossen is explosief, competitief, gericht op sprinten en snelheid waarbij je met name in het anaerobe energiesysteem loopt. De afstand varieert van een korte cross van 3km tot een lange cross van 5km. Het canitrailen is meer gericht op endurance, uithoudingsvermogen, lange afstanden, energiezuinig lopen, verzorgen en zwerven waarbij je met name in het aerobe energie systeem loopt. De afstand varieert vanaf een minimale afstand van 8-10km tot misschien wel 50km – 80km of zover als jullie kunnen en vanaf 1 dag tot meerdere dagen achter elkaar.

Aerobe systeem = Canitrail; Lopen in het aerobe systeem doe je met zoveel mogelijk zuurstof door je uithoudingsvermogen op te bouwen en het hart en longen te versterken (onder je aerobe drempel= omslagpunt waarna je spieren gaan verzuren). Je gebruikt ongeveer 50 tot 80% van je maximale hartslag (zone 1, zone 2 en zone 3) waarbij je ademhaling varieert van gemakkelijk tot licht intens. In deze zones loop je op een tempo dat je uren kunt volhouden.
Het oxidatieve aerobe systeem werkt zowel met koolhydraten (glycogeen) en vetten, waarbij je grofweg kunt stellen dat hoe langer een activiteit duurt, hoe groter het aandeel vetten wordt.
Ter vergelijking: bij een lange duurloop waarbij de intensiteit laag in Zone 2 ligt zal je lichaam vooral teren op vetten, terwijl dit bij een voetbalwedstrijd waarbij je sprints afwisselt met rustperiodes meer in Zone 3 op koolhydraten berust.

Anaerobe systeem = Canicross; Lopen in het anaerobe systeem doe je op hoge intensiteit en in explosieve korte stukken waarbij je zuurstoftekort opbouwt zoals in zone 4 en zone 5 oftewel ongeveer 80-90% van je maximale hartslag.  De spieren beginnen glucose af te breken. Naast water en kooldioxide geeft het lichaam ook melkzuur als afvalproduct af, waardoor de spieren aanvoelen alsof ze in brand staan. Door te trainen om zo lang mogelijk net boven je anaerobe drempel te kunnen lopen, heb je tijdens het Canicrossen het voordeel om zo lang mogelijk op sprintniveau te kunnen blijven zonder te snel te verzuren.
c

(Overzicht van de energiesystemen bij mensen)
c

Honden zijn natuurlijke duursporters
Honden blijken skeletspieren te hebben met superieure oxidatieve capaciteiten. Zelfs de minst oxidatieve spiervezels bij honden hebben een aanzienlijk vermogen tot aëroob metabolisme in vergelijking met snelle vezels van andere soorten.  Volgens onderzoeken maken honden veel minder als mensen gebruik van het op glycogeen gebaseerde energiesysteem/ het anaerobe systeem en meer op het op vetzuren gebaseerde energiesysteem/ het aerobe systeem.
c
c
Honden, Baasjes en Canitrailen
Zoals gezegd hebben honden van nature al meer aerobe spiervezels als mensen. Ik zie dan ook vaak dat mensen meer moeite moeten doen om hun aerobe energiesysteem te trainen als honden. Honden die aan hun baasje vastzitten kunnen meestal niet op hun eigen duurtempo lopen omdat dat voor veel baasjes (nog) te hard gaat. Als je dus met een hond loopt die sneller gaat als jouw basissnelheid onder jouw aerobe drempel, dan zou jij in theorie boven je endurance-vermogen lopen om je hond bij te kunnen houden. Oftewel als je hond in een rustige draf loopt zul jij misschien wel keihard moet sprinten, omdat jullie basistempo’s nog te ver uit elkaar liggen. Daarom raad ik het baasje aan om naast het trainen met je hond ook aan de eigen conditie, belastbaarheid en tempo te werken zonder de hond. Op een gegeven moment kunnen jullie endurance-tempo’s dichter bij elkaar komen waardoor jullie de afstand verder kunnen uitbreiden zonder in te hoeven boeten aan fitheid.
c
Basissnelheid hond en baas
In de praktijk blijkt dat als je op de basissnelheid van je hond makkelijker mee kunt lopen, je ook hogere snelheden kunt lopen dankzij de gelijkmatige trekkracht van je hond op een lagere intensiteit en dus in het aerobe energiesysteem.

Stel je loopt zelf ongeveer 9km/u in Zone 3. Je hond loopt ongeveer 11km/u in een ontspannen draf in zijn Zone 3. Zou je zelf 11km/u lopen dan houd je dat nauwelijks vol zonder te verzuren (Zone 4/5). Maar door technisch ontspannen in die draf van je hond je mee te bewegen, kun jij zelf ook 11km/u lopen met een hartslag en energieverbruik die gelijk staat aan die 9km/u. Dat vereist niet alleen een goede hardlooptechniek, balans en coördinatie, maar ook een uitstekende cardiovasculaire conditie (VO2max).
c
Anticiperen op mens, hond en natuur
Echter op de Trails is het onmogelijk om in een constante snelheid te kunnen lopen.
Je hebt nu eenmaal te maken met hoogtemeters, mul zand, gladde boomwortels, wilde dieren, verschillende weersomstandigheden waardoor je nooit 10km, 20km of 50km continu in hetzelfde tempo kunt blijven lopen. Op de Canitrails is er dus altijd sprake van een grote variatie in externe omstandigheden waarop jullie het tempo continu moeten aanpassen. Daarnaast moet je ook op tijd anticiperen op interne omstandigheden zoals vermoeidheid, dorst en honger om fit te kunnen blijven gedurende jullie Canitrail.  Dat maakt het canitrailen tot een zeer afwisselende sport waarbij je steeds bezig bent om continu te anticiperen op diverse vlakken, namelijk de mens, de hond, de natuur en de samenwerking tussen deze drie.